Zgodnie ze statystykami obecnie w Polsce rozwodzi się jedna na trzy pary. W 2016 r. jak podaje Rzeczpospolita w miastach jest to już nawet co druga para małżeńska. W 2016 roku jak podaje Rzeczpospolita: „rozwiodło się aż 64 tys. par, a dodatkowo wobec 1,7 tys. małżeństw sąd orzekł separację. I choć liczba rozpadających się związków była mniejsza o 3 tys. niż w 2015 r., nie można mówić o poprawie. To dlatego, że tzw. współczynnik rozwodów, czyli liczba rozpadających się małżeństw na 1000 nowo zawartych, pozostał praktycznie bez zmian” https://www.rp.pl/Spoleczenstwo/302029849-Jak-czesto-rozwodza-sie-Polacy.html . W 2018 r. współczynnik ten pozostaje nadal bez zmian.
Powyższe dane – bardzo niepokoją naszego ustawodawcę a także Ministerstwo Sprawiedliwości, które to przygotowuje obecnie projekt zmian w zakresie prawa rodzinnego. Zmiany te obejmują również rozwody. Obecnie środowisko prawnicze szeroko komentuje proponowane rozwiązania. Można pokusić się o tezę, iż zmiany te mają być hamulcem wcześniej przytoczonych statystyk. Wprost celem ustawodawczy jest ingerencja w proces rozwodowy tak aby jak najbardziej uniemożliwić go stronie powodowej. Samo Ministerstwo proponowane zmiany i ich zakres usprawiedliwia bardziej jako tzw. ”ochrona rodziny”.
Głównym hamulcowym rozwodów – mają być wyższe opłaty sądowe. W myśl zasady uderz w kieszeń a Polak zastanowi się dwa razy. Dla wielu par – może być to akurat faktyczny powód do odkładania rozwodu. Kolejnym aspektem jest obowiązkowa mediacja. Dla przypomnienia obecny przepis artykułu 187 § 1 pkt. 3 kodeksu postępowania cywilnego wskazuje, iż wymogiem formalnym pozwu w tym pozwu rozwodowego jest podanie informacji, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.
Tym samym przepis ten nakazuje stronie poinformowanie sądu czy między stronami odbyła się mediacja i jaki był jej charakter, czy strona widzi możliwość podjęcia mediacji oraz jeśli się nie odbyła do wskazania dlaczego. Proponowane zmiany nie dają juz takiej dowolności stronie, gdyż mediacja ma być obowiązkowa a nie dobrowolna. Będzie to oznaczało również wyższe koszty postępowania rozwodowego. Mediacja bowiem jest odpłatna. Wyższe koszty opłaty sądowej za pozew, obligatoryjne koszty mediacji zapewne wiele osób zniechęcą. Mogą też tworzyć fikcyjne małżeństwa, gdyż pary nie będące już razem – formalnie nadal będą w związku małżeńskim. W następnym artykule skupię się zatem na ocenie obowiązku mediacji w postępowaniu rozwodowym oraz oceny skuteczności tejże.